Enter Air S.A. to właściciel największej prywatnej linii lotniczej w Polsce, która istnieje na rynku czarteru przeszło 13 lat. Firma powstała w 2009 roku i została założona przez dwóch pracowników upadłej wcześniej lini Centralwings. W zestawieniu przygotowanym przez magazyn Forbes, podmiot ten zajmował 60 miejsce na liście 100 największych prywatnych firm w Polsce w 2022 roku.
Słowo wstępu
W 2004 roku, w warszawskiej centrali Polskich Linii Lotniczych „LOT” S.A., zostaje podjęta decyzja o powołaniu spółki filialnej Nowy Przewoźnik sp. z o.o. , której celem jest stworzenie konkurencyjnej w stosunku do innych przewoźników oferty tanich przelotów i usług czarteru.
W lutym 2005 roku, realizowane są pierwsze połączenia w ramach powstałej linii Centralwings, a 7 miesięcy później zostaje obsłużony półmilionowy pasażer korzystający z usług operatora. Flota przewoźnika liczy wówczas 12 samolotów, które odbywają kursy na 56 tras.
Niestety, pomimo wykwalifikowanej kadry kierowniczej oraz wsparciu podmiotu dominującego, model biznesowy spółki nie przynosi zysku. Na koniec 2006 roku firma Nowy Przewoźnik sp. z o.o. odnotowuje stratę netto w wysokości 65 mln zł, a rok później już 73 mln zł straty netto.
W 2008 roku zarząd przewoźnika wspólnie z właścicielami PLL LOT S.A. nakreśla program restrukturyzacji spółki Nowy Przewoźnik sp. z o.o., która zgodnie z przyjętymi założeniami powinna osiągnąć próg rentowności w przeciągu kolejnych 12 miesięcy. Pomimo podjętych działań, sytuacja finansowa spółki nie uległa poprawie.
W konsekwencji braku uzyskania oczekiwanych rezultatów, z początkiem 2009 roku zapada decyzja o zamknięciu linii lotniczych Centralwings oraz kontynuowania oferty tanich przelotów w ramach tworzonego programu LOT Charterts należącego do Polskich Linii Lotniczych „LOT”.
31 maja 2009 roku, odbywa się ostatni rejs samolotu linii Centralwings, a niecałe dwa tygodnie później, tj. 9 czerwca Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawa ogłasza upadłość podmiotu Nowy Przewoźnik sp. z o.o. oraz ustanawia likwidacje jego majątku.
Na polskim rynku lotniczym powstaje przestrzeń, której żaden z ówczesnych przewoźników nie jest w stanie zapełnić.
Ten stan ulega zmianie w 2010 roku, kiedy to na niebie pojawiają się pierwszy samolot nowo powstałych linii Enter Air.
Historia powstania i rozwoju spółki Enter Air sp. z o.o.
Początek linii Enter Air sięga roku 2005, kiedy to Grzegorz Polaniecki – ówczesny członek zarządu spółki Nowy Przewoźnik sp. z o.o. – wspólnie z Andrzejem Kobielskim – dyrektorem siatki połączeń i zarządzania wpływami w linii Centralwings – opracowuje model biznesowy przedsiębiorstwa prowadzącego działalność na rynku czarteru.
Z uwagi na panujące w tamtym okresie okoliczności, realizacja projektu nie dochodzi do skutku. Głównym powodem są trudności pomysłodawców w pozyskiwaniu funduszy potrzebnych na rozpoczęcie projektu. Pomimo dobrego przygotowania i zastosowania opracowanych w ramach obserwacji rynku rozwiązań, w oczach inwestorów dużo korzystniejszą ofertę stanowią propozycje inwestycyjne składane przez instytucje finansowe. W tym m.in. przez islandzkie banki.
Przychodzi rok 2007, kiedy to rozpoczyna się seria bankructw operatorów lotniczych. Jako pierwsza z rynku znika wówczas linia lotnicza Slovensky Aeroline, a dwa lata później Sky Europe oraz Centralwings.
W 2009 roku upadłość ogłasza również właściciel słowackich linii Seagle Air – ten sam, który kilkanaście miesięcy wcześniej przejął część personelu pokładowego oraz siatkę połączeń likwidowanego przewoźnika Slovensky Aeroline.
Na rynku czarteru nastaje niepewność o realizacje tanich przelotów w najbliższej przyszłości. Na horyzoncie nie było widać zmian, które zapowiadałyby zmianę panujących warunków rynkowych.
Mimo to, Grzegorz Polaniecki i Andrzej Kobielski podejmują decyzje o realizacji przygotowanego przed laty konceptu biznesowego. Do projektu zapraszają dwóch pozostałych kolegów poznanych w trakcie pracy dla linii Centralwings. Są to Marcin Kubrak oraz Mariusz Olechno, którzy posiadają wysokie kompetencje oraz szeroką wiedzę z zakresu operacji lotniczych i obsługi serwisowej maszyn.
Tak powstaje linia lotnicza Enter Air, którego właścicielem jest zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym 15 października 2009 roku spółka Enter Air sp. z o.o. Głównym przedmiotem działalności podmiotu jest transport lotniczy pasażerski (kod PKD 51.10.Z)
Lot inauguracyjny i pierwsze lata działalności spółki
Pierwszy rejs samolotu typu Boeing 737-400 należącego do debiutujących na rynku linii Enter Air ma miejsce 25 kwietnia 2010 roku. Przelot odbywa się z Warszawy do nowo otwartego lotniska Enfidha w Tunezji i stanowi inauguracje działalności przewoźnika na rynku polskim.
Początkowo, rejsy oferowane przez Enter Air realizowane są przy wykorzystaniu dwóch samolotów wspomnianego typu. Natomiast, z początkiem 2011 roku zarząd spółki składa zamówienie na 5 nowych samolotów u tego samego producenta. Wśród zakupionych maszyn znajdują się również samoloty nowej generacji typu Boeing 737-800, co pozwala przewoźnikowi na uzyskanie tytułu pierwszej linii lotniczej w historii Polski operującej na statkach powietrznych nowej generacji.
W krótkiej perspektywie czasu, okazuje się, że podjęta wcześniej decyzja ma jeszcze jeden pozytywny aspekt. A mianowicie, są to nowe możliwości w zakresie realizowania rejsów do innych niż dotychczas destynacji. Dobrym przykładem tego faktu jest sytuacja związana z wybuchem serii protestów i konfliktów w krajach arabskich pod koniec 2010 roku (wydarzenie zwane „Arabską wiosną”), kiedy to przewoźnik musiał zmienić kierunki oferowanych przelotów na kraje będące atrakcyjniejsze w oczach turystów.
W sezonie zimowym 2011/2012 linie lotnicze Enter Air rozpoczynają realizowanie połączeń na Sri-Lankę oraz do Bangkoku.
Rozszerzenie prowadzonej działalności
W 2012 roku, zarząd Enter Air sp. z o.o. podejmuje działania mające na celu rozszerzenie zakresu prowadzonej działalności przez spółkę. W przeciągu 12 kolejnych miesięcy zostają utworzone 3 nowe podmioty.
Pierwszym z nich jest Enter Air Services sp.z o.o., która zostaje powołana 24 maja 2012 roku. Głównym przedmiotem działalności podmiotu jest obsługa sprzedaży pokładowej w samolotach linii Enter Air oraz zatrudnianie członków personelu kokpitowego i pokładowego wykonującego operacje lotnicze.
Drugim podmiotem, utworzonym w 2012 roku, jest czeska spółka Entair Air cz.s.r.o. z siedzibą w Mosnov, która została powołana 20 lipca. Jej przeznaczeniem jest uzyskanie certyfikatu przewoźnika (tzw. AOC) w celu możliwości świadczenia odpłatnej usługi transportu lotniczego na terenie Republiki Czeskiej w niedalekiej przyszłości
Trzecią spółką, utworzoną pod koniec 2012 roku, jest Laruna Investment S.A., która stanowi podwaliny pod planowaną do utworzenia wkrótce grupę kapitałową Enter Air S.A.
Dwa lata później, 2 stycznia 2014 roku, powoływany jest drugi zagraniczny podmiot należący do Enter Air sp.z o.o. Jest nim spółka Enter Air LTD z siedzibą w Dublinie, która została utworzoną z myślą o prowadzeniu działalności leasingowej maszyn.
W sierpniu 2014 roku, Enter Air sp.z.o.o. tworzy kolejny podmiot o nazwie Enter Air Executive Services, w którym obejmuje 60% udziałów. W ramach nowo powstałej spółki realizowane są działania związane z obsługą usterek występujących w posiadanych przez linie samolotach poza bazami operacyjnymi. Obejmuje to również transport zespołu serwisowego wraz z częściami przy użyciu posiadanym przez podmiot samolotem.
22 grudnia 2014 roku zostaje zmieniona nazwa podmiotu Laruna Investment S.A., która od tego dnia brzmi Enter Air S.A. Jednocześnie, po przez emisje akcji serii B, przejmuje ona 100% udziałów w Enter Air sp. z o.o. stając się tym samym jednostką dominującą w powstałej grupie kapitałowej Enter Air S.A.
Debiut giełdowy na rynku GPW
Zgodnie z przyjętą strategią rozwoju grupy Enter Air S.A., w 2015 roku następuje proces przygotowywania podmiotu do debiutu na rynku GPW w Warszawie. Działanie to ma na celu zwiększenie wiarygodności przewoźnika oraz pozyskania środków na wymianę maszyn wchodzących w skład jego floty.
19 czerwca 2015 roku zostaje opublikowany prospekt, a chwile potem rozpoczyna się oferta publiczna, która obejmuje wówczas 7 mln akcji serii C. Cena maksymalna oferowanych instrumentów zostaje wyznaczona na poziomie 19 zł.
Niestety, niecałe trzy tygodnie później, tj. 9 lipca, zarząd spółki zawiesza trwającą ofertę publiczną. W opublikowanym oświadczeniu, przedstawiciele grupy Enter Air S.A. uzasadniają podjętą decyzję kwestiami formalnymi związanymi z upływającym trzymiesięcznym okresem od rozpoczęcia zapisów na akcje. Jednocześnie, zapewniają oni, o powróceniu na rynek IPO w momencie ponownego zatwierdzenia prospektu przez Komisję Nadzoru Finansowego oraz obecnych na rynkach finansowych sprzyjających warunków do debiutu.
Cztery miesiące później w mediach pojawia się informacja o ponownym przystąpieniu zarządu spółki do wejścia na giełdę.
25 listopada tego samego roku ponownie ruszają zapisy na akcje grupy Enter Air S.A. Podobnie jak ostatnio, oferta publiczna dotyczy 7 mln akcji serii C, których cena maksymalna tym razem wynosi 17 zł za sztukę.
2 grudnia zostaje wydany komunikat o pozytywnym przeprowadzeniu oferty publicznej. Ostatecznie, cena maksymalna akcji zostaje ustalona na 14 zł, a zapisy inwestorów detalicznych redukowane są o 34,1 %. Spółka pozyskuje 98 mln zł, które wkrótce zostaną przeznaczone na zakup nowych maszyn.
15 grudnia następuje debiut akcji Enter Air S.A. na rynku GPW w Warszawie. Akcje spółki mają symbol ENT.
Wymiana floty oraz certyfikat P-154
W 2016 roku rozpoczyna się proces wymiany posiadanych przez przewoźnika maszyn. Spółka sprzedaje 7 samolotów starszej generacji typu Boeing 737-400, które w kolejnym roku zostają zastąpione samolotami Boeing 737-800. Działanie to przyczynia się unifikacji dostępnej floty oraz zwiększenia możliwości operacyjnych linii Enter Air. Specyfikacja techniczna zakupionych maszyn pozwala na pokonywanie znacznie dalszych odległości przy jednoczesnej redukcji ilości zużywanego paliwa.
Równoległe do podjętych działań, spółka Enter Air Executive Services sp. z.o.o. – podmiot zależny od Enter Air sp.z o.o. rozpoczyna świadczenie obsługi technicznej maszyn wykorzystywanych przez linie Enter Air . Obejmuje to wykonywanie przeglądów i bieżących napraw usterek występujących w samolotach. Od kwietnia 2017 roku, spółka realizuje obsługę techniczną zgodnie z uzyskanym certyfikatem Part-145.
Zmiany w strukturze kapitałowej grupy i wejście na nowy rynek
W 2018 roku następuje zmiana w strukturze grupy kapitałowej Enter Air S.A. Pozycje jednostki dominującej uzyskuje nowy podmiot z siedzibą na Malcie o nazwie ENT Investment LTD, który jest w posiadaniu ponad 52 % akcji spółki giełdowej.
W maju 2019 roku, zarząd spółki Enter Air S.A. podpisuje umowę inwestycyjną na kwotę 2,2 mln USD, której przedmiotem jest nabycie 49% akcji właściciela szwajcarskich linii działających pod nazwą Germania Flug AG z opcją call na zakup dodatkowych akcji dających do 80% udziału w akcjonariacie.
Od 11 lipca 2019 roku, następuje zmiana nazwy przewoźnika na Chair Airlines.
Pandemia COVID-19 i wpływ na działalność grupy
Z początkiem 2020 roku, spółka Enter Air sp.z o.o. zakupuje 45% udziałów w Avenger Flight Group Poland sp. z o.o. będącej właścicielem jedynego ośrodka szkoleniowego w tej części Europy. W ramach prowadzonej działalności, spółka przy wykorzystaniu symulatora lotu typu B737NG Series 7000XR realizuje programy szkoleniowe dla pilotów samolotów typu Boeing.
Pozostałe ośrodki umożliwiające realizacje szkoleń w podobnym zakresie znajdują się w Hiszpanii, Meksyku, Stanach Zjednoczonych oraz Kolumbii.
Dwa miesiące później, wraz z nadejściem pandemii wirusa COVID-19 i związanymi z tym ograniczeniami, większość floty linii Enter Air zostaje uziemiona. W II kwartale 2020 roku przewoźnik realizuje jedynie sporadyczne połączenia cargo, repatriacyjne oraz rządowe.
W związku z zaistniałą sytuacją zarząd podejmuje szereg działań mających na celu ochronę działalności grupy. Obejmowało to m.in. zabezpieczenie posiadanych linii kredytowych gwarancjami Banku Gospodarstwa Krajowego, odroczenie płatności zaliczek na kolejne dostawy samolotów B737MAX, ograniczenie wynagrodzeń pracowników oraz wystąpienie z wnioskiem do Państwowego Funduszu Rozwoju o uzyskanie pożyczki płynnościowej, która zostaje wkrótce przyznana.
W lutym 2021 roku, zostaje zawarta umowa na udzielenie przez Polski Fundusz Rozwoju S.A. pożyczki płynnościowej spółce Enter Air sp. z o.o. na kwotę 287 mln zł w ramach programu rządowego Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla Dużych Firm.
W okresie lipiec-sierpień przewoźnik przystępuje do podpisania z trzema biurami podróży umów w zakresie sprzedaży miejsc w samolotach lini Enter Air wraz z załogą na sezon lato 2021 oraz zima 2021/22. Wartość podpisanych kontraktów wynosi .Wśród grona klientów znajdują się takie spółki jak: Rainbow Tours S.A., Coral Travel Poland sp. z o.o. oraz ITAKA HOLDINGS sp.z o.o.
Rok 2022
W okresie maj-czerwiec 2022 właściciel lini Enter Air podpisuje umowy z czterema operatorami na realizacje połączeń w sezonie zima 2022/2023 i lato 2023. Do firm, które podpisują kontrakty z przewoźnikiem dołącza spółka TUI Poland sp. z o.o. Łączna kwota podpisanych umów wynosi 290,4 mln USD.
W sierpniu 2022 roku następuje częściowe umorzenie otrzymanej w lutym zeszłego roku przez Enter Air sp. z o.o. pożyczki płynnościowej w ramach programu rządowego Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla Dużych Firm.
Pod koniec września, uchwałą Rady Nadzorczej zostaje odwołany jeden z członków zarządu grupy Enter Air S.A.
Na koniec 2022 roku, Enter Air sp. z o.o. – spółka zależna od Enter Air S.A. podpisuje umowę z TUI Poland sp. z o.o. dotyczącą sprzedaży miejsc w samolotach przewoźnika na sezon lato 2023/2024.
